Çin, koronavirüsün kökenine yönelik yeni bir BM soruşturması yürütülmesini reddediyor

Çin, yeni veri sağlamayı reddetti ve araştırmaların siyasallaştırılmasını kınadı

Pekin-Londra/Şarku’l Avsat

Fransız haber ajansının (AFP) haberine göre, Pekin, Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının kökenine yönelik daha iyi bir iş birliği yapma çağrısını reddederek, yeni bir araştırma yürütme ve ek veri sağlama talebinin yanı sıra konunun siyasallaştırılmasına karşı çıktı.

Koronavirüsün ilk vakaları, 2019 yılı sonuna doğru Çin’in Wuuhan şehrinde gözlemlendi. Virüs daha sonra dünya çapında yayılarak bugüne kadar 4 milyondan fazla insanın ölümüne neden oldu.

WHO Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus perşembe akşamı, dünyayı felç eden virüsün kökeninin araştırılmasına yönelik çalışmalar için tüm ülkelerin iş birliği  yapması çağrısını yineledi. WHO Genel Direktörü Twitter hesabından yaptığı paylaşımda: “Dünya Sağlık Örgütü (WHO), tüm hükümetlere bu konuyu siyasallaştırmama, Kovid-19’un kökenine yönelik çalışmaları hızlandırmak için iş birliği yapma ve en önemlisi de, gelecekte ortaya çıkacak ve pandemiye dönüşebilecek patojenler için ortak bir çalışma çerçevesi geliştirmek üzere birlikte çalışma çağrısında bulunuyor” İfadelerini kullandı.

Diğer yandan WHO, Washington’un Pekin ile siyasi rekabeti içerisinde defalarca kez dile getirdiği laboratuvar sızıntısı teorisini yeniden gündeme getirdi. Kurum, bütün ülkelere virüse ilişkin tüm verileri yayınlama çağrısında bulundu.

WHO, laboratuvardan sızıntı olduğuna yönelik teorinin incelenmesi için işlenmemiş tüm verilere erişimlerinin olmasının önemli olduğunu belirterek, verilere erişimin hiçbir şekilde siyaset konusu olmaması gerektiğini belirtti.

Pekin ise dün WHO’ya verdiği cevapta, aylardır savunduğu gibi, ortak bir şekilde yürütülen ön araştırmanın yeterli olduğunu ve ek veri taleplerinin gizli siyasi amaçlara hizmet ettiğini belirtti. Çin Dışişleri Bakanı Yardımcısı Ma Zhaoxu Çin ile WHO arasında, ‘virüsün kökenine yönelik araştırmaların siyasallaştırılmasına ve ortak olarak hazırlanan raporun terk edilmesine’ karşı olduklarını belirtti ve bilimsel araştırmaları desteklerini sözlerine ekledi.

Çin Dışişleri Bakanı Yardımcısı basın toplantısında, WHO’nun son taleplerini reddetti. Zhaoxu ortak olarak hazırlanan raporun sonuçlarının ve tavsiyelerinin, uluslararası toplum ve bilim çevreleri tarafından kabul edildiğini belirtti. Gelecekteki araştırmaların sadece bu rapor temelinde takip edilmesi ve yürütülmesi gerektiğini söyleyerek, araştırmalara yeniden sıfırdan başlanmasının gerekli olmadığını vurguladı.

WHO’nun talep ettiği, özellikle de Wuhan’da gözlemlenen ilk vakalara yönelik ham verilerle ilgili olarak, Çin’in tıbbi gizlilikleri paylaşmayı reddetmesinin haklı olduğunu belirtti. WHO ile hazırlanan ilk ortak raporun yazımında yer alan Çin bilim heyeti başkanı Liang Wanyan “Sadece hastaların mahremiyetini korumak istiyoruz. Onlar onaylamadan, hiçbir yabancı uzman orijinal verilerinin fotokopisini çekme veya kopyalama hakkına sahip değildir.” ifadelerini kullandı.

WHO tarafından gönderilen uluslararası uzmanlardan oluşan bir ekip, virüsün kökeni hakkında bir ön çalışma yürütmek için 2021 Ocak ayında Wuhan’ı ziyaret etmişti. Çinli uzmanlarla iş birliği içinde hazırlanan rapor, virüsün kökeni hakkında nihai bir sonuca ulaşamamıştı.

Söz konusu raporda, en olası senaryonun, virüsün bir aracı hayvan aracılığıyla yarasalardan insanlara bulaştığı yönündeydi ve virüsün laboratuvardan çıkmış olması ‘son derece ihtimal dışı’ olarak değerlendirilmişti.

Çok sayıda uzmanın virüsün bir laboratuvardan sızdığı hipotezini uzun süre reddetmesinin ardından, bu iddialar birkaç ay önce yeniden gündeme geldi. Söz konusu teori, 2021 Ocak ayında Wuhan’ı ziyaret eden uluslararası uzmanlardan WHO ekibinin lideri Danimarkalı Peter Ben Embarek’in yaptığı şok edici yeni açıklamalardan sonra daha da yaygın hal aldı.

Danimarka resmi televizyon kanalı TV2 tarafından perşembe günü yayınlanan bir belgeselde, Peter Ben Embarek ilk kez Pekin’e karşı sert eleştirilerde bulundu. Embarek “Görevin sona ermesinden 48 saat önce bile, raporda laboratuvar teorisinden bahsedilip bahsedilmeyeği konusunda henüz anlaşamamıştık” dedi.

Embarek, WHO heyetinin görüşmelerin ardından nihayet, yarasalara yönelik araştırmaların yürütüldüğü iki laboratuvarı ziyaret etmek için izin aldığını açıkladı ve “Konuştuk ve sormak istediğimiz soruları sorduk ama herhangi bir belgeye göz atma imkânımız olmadı” ifadelerini kullandı.

Embarek, “Bir laboratuvar çalışanın numune alırken enfekte olması ihtimali, virüsün bir yarasadan insana doğrudan geçtiğine yönelik olası hipotezlerden birinin kapsamına giriyor” dedi.

Embarek yarasaların Wuhan bölgesindeki kırsal alanda yaşamadığını belirterek, SARS-CoV-2 virüsünü taşıdığından şüphelenilen yarasalarla temasa kurmuş olabilecek kişilerin sadece şehrindeki laboratuvar çalışanları olabileceğini söyledi.

Diğer yandan, Çin sağlık yetkilileri dün, 48 şehir ve 18 ilde 1.282'den fazla kişinin enfekte olmasına neden olan odakların ortaya çıkmasından sonra, ülkenin yedi ay içinde tanık olduğu en kötü salgın vaka artışını kontrol etme sürecinde olduklarını belirttiler.

Yetkililer, son günlerde alınan sıkı önlemler sayesinde birçok salgın noktasında yeni vakaların kaydedilmediğini açıkladılar. Ulusal Sağlık Komisyonu sözcüsüne göre, 777 milyon kişi yani Çin nüfusunun yarısından fazlası salgına karşı tam olarak aşılandı ve toplamda 1,83 milyardan fazla aşı dozu kullanıldı.