FINDIKÇI FİYAT BEKLİYOR

Şinasi Kara bey fındık konusunda " FINDIKÇI FİYAT BEKLİYOR" başlıklı köşe yazısı kaleme aldı.

*Şinasi Kara 

FINDIKÇI FİYAT BEKLİYOR

Atadan fındıkçıyım. Sorunlarımız her daim aynıdır. Maliyetlerimizi ve alın terimizi karşılayacak fiyat ile fındığı satmak. 

Fındık, altın değerinde bir ihraç ürünü. Ülkeye döviz kazandırıyor. Cumhuriyet, Osmanlıdan devraldığı borçları fındıktan elde edilen dövizlerle ödemişti.  Türkiyenin en kötü günlerinde dahi, ülkenin döviz ihtiyacı fındık gelirleri ile karşılanmıştı.

Ülkeye kazanç sağlamasına rağmen fındık üreticisi perişan. Bu perişanlığı siyasi erk sahipleri görmüyor. Ya da görmezden  geliyor. Ordunun iktidar vekillerinden ses yok.

Bazen kendi kendime sormuşumdur. Ordulu neden kendini temsil eden vekil seçemiyor?  Ordulu bu soruna cevap üretemediği sürece, başı dertten kurtulamaz. Zira, kendi vekilini seçemeyen toplumlar, sorunlarını siyasi iradeye aktaramaz. Nitekim Ordulu sorunlarını ''Siyasi Erke'' aktaracak vekillerden yoksun. Çaresizlik içerisinde, yağmur-yağaş fındık topluyor.

Fındık fiyatının hasattan bir ay önce açıklanması gerekiyordu. Hasat başladı. Çok sürmez ürün pazara iner. Ancak fiyatı belli değil. Bu belirsizliğin gerisinde ne var sorusuna cevap muhtelif.

Birincisi, fındık ticaretine egemen  tröst (tekel kurmuş alıcılar) fındık fiyatının düşük kalmasında ısrar ediyor.
İkincisi, devletin finansman sorunu var. Bütçe açık veriyor. Fındığa ayıracak parası yok.

İşbirlikçiler  ''Serbest Piyasa'' söylemi ile  karşınıza çıkacaktır.  Onlara, serbest piyasanın en önemli kuralını hatırlatın. Serbest piyasada arz ve talep edenler fiyatı etkileyecek büyüklükte olamaz. 

Fındık piyasasında, arz eden üreticidir. Üreticinin büyüklüğü fiyatı etkilemiyor. Talep tarafında  ise, alım tröstü var. İhracatçı ve fındığı ham madde olarak kullananlar, yani talep edenler, alım tekeli kuruyor. Alım tekeli olan yerde, serbest piyasa işlemiyor. Oluşmuş tröste karşı, devletin destekleme alım  fiyatı yoluyla müdahalesinden başka çare yok.

Müdahaleden devlet ve ülke kazançlı çıkar. Eğer ihraç fiyatı düşer ise ülkeye daha az döviz girer ve müstahsil perişan olur. Fiyat 4 dolar olursa, ülke 2 milyar dolardan fazla döviz geliri elde eder. Bunun altındaki her fiyat, ülkeye zarar olarak döner.

Hükümete acil görev düşüyor.

Şinasi Kara