POLİTİKA FAİZİ PİYASADAN KOPTU

Sn. Şinasi Kara bey'in "POLİTİKA FAİZİ PİYASADAN KOPTU " başlıklı makalelerini siz değerli okurlarımızın ilgisine sunuyoruz.

Bir bakkal düşünün,  kendi parasını yüzde 14 ile borç veriyor, piyasadan yüzde 27 ile borçlanıyor.   Merkez bankasının son sekiz aylık para politikası gibi. Merkez bankası, yüzde 14 ile bankalara para veriyor. Bankalar, aldıkları paraları Devletin İç Borçlanma Senetlerine yatırıyor.  Bu yolu tercih eden bankalar, para kazanıyor.

Para politikalarının özelliği vardır. Bu gün piyasaya sürdüğünüz para, en erken, altı ay sonra etkisini gösterir. Aradan  altı ay geçti. Sistem sonuçlarını gösteriyor. Merkez bankasından  düşük faiz ile borçlanan  bankalar, kısa vadeli devlet tahviline para aktarmışlar. Bonoların fiyatı artmış. 

Ekonomik kuraldır. Bono fiyatı arttığı zaman faizi düşer. Sabit getirili kıymetlerin tamamında bu özellik vardır. Nitekim, hazine bonosunun değeri arttı ve faizi önce yüzde 24 lere düştü. Geçen hafta yüzde 19 lara düştü.  Merkez bankası baktı ki, faizler düşüyor, POLİTİKA FAİZİNİ  yüzde 13 seviyesine düşürdü. Bono faizleri de 17 lere düştü. 

Enflasyoun yüzde 72 seviyesinde, kredi faizlerinin yüzde  40-50 civarında seyrettiği bir ekonomide, kısa vadeli bono faizi yüzde 17 ile alıcı bulamaz. Buluyorsa bu paranın kaynağı merkez bankasıdır. 

Demek ki, merkez bankası politika faizi, piyasadan kopmuş.  Çünkü, politika faizinin amacı, bankaların piyasaya verdiği kredi faizini  regüle etmektir. 

Enflasyonist bir ekonomide, yüksek  politika  faizi ile efektif talebi azaltmak suretiyle enflasyon önlenebilir. Tersi durumlarda da politika faizi ile piyasa etkilenebilir. Durgunluğu ortadan kaldırmak ve ekonomiyi deflasyona düşürmemek için politika  düşük tutulur. Ülkemizde son 8 aydır, bu sistem işlemiyor. Nedeni, paranın kısa yoldan para kazanmayı tercih etmesinden kaynaklanıyor.

  Sistem şöyle işliyor;

Merkez Bankası-Banka-Hazine Bonosu-Repo-Merkez Bankası.

Bankalar,  merkez bankasından yüzde 13 ile para alıyor. Hazine bonosuna yatırıyor. Hazine bonolarını kaynak gösteriyor ve Repo yapıyor. Bono fiyatı artıyor ve  faizleri düşüyor. Sistem kapalı devreye dönüştü. Piyasadan uzaklaşıldı. Bankalar, kısa yoldan para kazanıyor.  

Kısa vadeli hazine bono faizleri, GÖSTERGE FAİZ olma özelliğini kaybetti.  Politika faizi düştüğü halde, kredi faizleri düşmüyor. 

Şinasi Kara