Ekonomi hiç af etmez. Yanlışlığı ve eksikliği anında ortaya çıkarır.

Devlet fındığın kilosunu 26,5 liraya alıyor. Amaç fındık fiyatının düşmesini önlemek. Ancak, devletin satın almasına rağmen, piyasa  fiyatı destekleme alım fiyatının altında seyrediyor. Demek ki ortada bir yanlışlık var. Zira, ürün fiyatı desteklendiği zaman, piyasa fiyatı destekleme fiyatının üzerinde olması lazım.  

Devlet fındığı neden destekliyor?

Ekonomik mantığı çok basit. Fındık ihraç ürünü.  500 milyon kilo (kabuklu bazda) fındık ihraç ediliyor. Yabancı fiyatına bakmıyor. Kilosunun 10 dolara satıldığı yıllar oldu.  

Destekleme alım yapılarak fındığın kilosu 5 dolara satılabilir. 5 dolara satıldığı zaman, ülke 2,5 milyar dolar döviz geliri elde eder. Kilosu 3 dolara satıldığı zaman, ülke 1,5 milyar dolar gelir elde eder.

Farka dikkat ediniz. Ortada milyar dolar gibi çok yüksek bir rakam var. Bu kadar yüksek rakam, spekülatörü fındık piyasasına  sokuyor. Onlar, Hamburgda yerleşmişler. Para ile ülkenin bir milyar dolarını elinden alıyorlar.

O kadar aç gözlüler ki, fındığın kilosunu 3 doların da altına düşürdüler. Nedeni, TMO nun yanlış alım politikasından kaynaklanıyor.

TMO devlet kurumu. Siyasi otorite ne derse onu yapar.  Öncelikle devlet ''Neyi desteklediğini'' bilmeli. Desteklenen fındık mı, yoksa, siyaset mi?

Siyasi amaç ağır basınca işler değişiyor. Üreticiyi destekleme adı altında, siyaset yapılıyor.

 ''Dönüm başına 80 kilo fındık alırım'' denildiği zaman, artan fındık ne olacak. Zira, dönüm başına 150-200 kilo veren bahçe var. 

''Çiftçi belgesi olmayandan almam'' diyor. Vatandaşın yarısından fazlası göçüp gitmiş. İstanbulda iş tutmuş. Çiftçilikten uzaklaşmış. Bahçelerini akrabasına ya da ortağa vermiş. Hiçbiirnin çiftçilik belgesi yok. Üretilen fındık ortada kalıyor. Vurgunculara fırsat doğuyor.

Destekleme alımlarını inceleyin. Amaç arz fazlasını satın almaktır. Bizim ülkemizde böyle bir uygulama yok.  Yok zira, istisnalar konulduğu zaman ürün desteklenmiyor. Desteklenmiş gibi görünüyor.

Ülke milyar dolar kaybediyor. Fındıkçı, asgari ücretin onda biri  kadar gelir ile  bir yıl yaşamaya çalışıyor. 

Siyasiler seyrediyor.

Şinasi Kara