Hükümet GES adı altında yeni bir menkul kıymet çıkaracağını ilan etti. Getirisinin GELİRE ENDEKSLİ olacağı açıklanıyor. İşin garip tarafı, hangi gelir temel alınarak endeks uygulanacak. Bu soruya cevap yok.

İşin aslı, FAİZ kelimesine alerjiden kaynaklanıyor. Hükümet faiz kelimesinden nefret ediyor. Ortada bir de sorun var. Vatandaş tasarrufunun SATINALMA GÜCÜNÜ KORUMAK istiyor. Yüksek enflasyon karşısında, para adeta eriyor. Vatandaş çare arıyor. Devlet, vatandaşın talebine çare üretemiyor.

Kur Korumalı Mevduat diye bir araç ürettiler. Sonunda vatandaş, farkına vardı. KKM hesapları sıfır kazanç sağlıyor.  Elde edilen kur farkı, sadece dolar değerini mıhafaza ediyor. Dolarda kalırım daha iyi tercihi yapılmaya başlandı. İşin farkına varan, ekonomi otoriteleri çare arıyor.

Çare bellidir. Vatandaşa, beklenen enflasyonun üzerinde getiri sağlamak sorunu çözer. Ancak, bu uygulama nasıl yapılacak, bilinmiyor. 

Ekonomik akıl, çareyi bulmuş. 150 yıldan beri uyguluyor. Beklenen enflasyonun üzerinde faiz ödemek, sorunu çözmeye yeterli. Ancak , Türkiye  FAİZİN  ekonomik işlevini anlamıyor. Anlamak istemiyor.

Ekonomi acımasız bir bilimdir. Eskiler meşum ilim olarak ifade ederler. Faizi hesaba katmayan ekonomi otoritelerini, çok daha zor günler bekliyor. Zira faiz, enflasyonun nedeni değil, aksine enflayon yüksek faiz ile önlenebiliyor. Yüksek faiz, tasarrufları artırıyor. Tüketimi azaltıyor. Azlan tüketim, azalan mal talebi olarak piyasaya yansıyor. Talep azalınca, fiyatlar da düşüyor.

Yüksek faiz, stok maliyetini artırıyor. Stok maliyeti artınca, stokçular piyasaya mal arzederek, fiyatların düşürüyor.

Hükümetlerin piyasa faizi üzerinden etkileri ve güçleri yoktur. Piyasa faizini, sermaye arz ve talebi tayin eder. Sermaye miktarı artmadıkça piyasa faizi düşmez. Devletin elindeki güç, merkez bankasının bankalara açtığı kredi faizin düşürmektir. Buna politika faizi denilir. 

Politika faizi, beklenen enflasyonun altına düşünce, bankalar kaydi mevduat üretiyor. Kaydi mevduat para hükmündedir. Olmayan mevduatı, krediye dönüştüren bankalar, enflasyonu hızlandırıyor.

Türkiye, faiz realitesini kabul etmeli ve bir an önce, bankaların kayden mevduat üretmesinin önüne geçmelidir. Aksi takdirde, enflasyon  daha da hızlanacak.  Çözüm üretmek  daha da zor hale gelecektir.

Şinasi Kara