I. Dünya savaşı zamanında ve sonrasında ülkemizde sanayileşme geç kaldığından Bez dahi Amerika’dan getirilirdi. Bu nedenle bezin adı halk arasında “Amerikan”a çıkmıştı .

Sümerbank: Sanayi Bakanlığı’na bağlı, İktisadi Devlet Teşekkülü olarak 1933 yılında kuruldu.1950’li senelerde Sümerbank ve Beykoz üretimi Nazilli basmalar ve kalın kösele tabanlı ayakkabıları ancak orta gelirli kesim kısıtlı alabilirdi. Köylü halen çarık kullanır, kadınlar elbise dikmek için ancak hasat zamanı Nazilli basmalar alabilirdi. 

Çocuklara babalarının ve ağabeylerinin elbiseleri paltoları ters yüz edilerek tekrar dikilir ve eski elbiselerden yeni yapılır ve giyerlerdi. Topukları yırtılmış çorapları onarmak için evlerde oval taşlar bulunur ve bu taşlara “yumurta” adı verilirdi. Hatta hanımların naylon çorapları Türkiye’ye yeni gelmişti. Ve çoraplar kaçtığında manifaturacılara götürülerek kaçan çoraplar onartılır ve kullanılırdı.

Delinmiş erkek çoraplarının kaçan kadın çoraplarının tamir edilerek kullanıldığı zamanlarda ayakkabılar da tamir ettirilir, pençe yapılır, topuk değiştirilir, çok dayansın diye ayakkabının burnuna ve topuğuna demir çakılırdı. Savurganlık yoktu.

Evlerde ışıklar ve su tutumla kullanılır, israf edilmezdi. Hava taarruzlarına karşı pencerelerimizde siyah ışık sızdırmayan perdeler olur veya pencereler siyah kağıtlarla kapatılırdı. Mahallelere sivil savunma hakkında bilgi veren heyetler gelir, mahalle halkına okullarda Nükleer – Biyolojik – Kimya (NBC) savaşı hakkında savunma dersleri verilirdi.

Çocukların gönderilerek ” Bir maniniz yoksa bu akşam annemgiller size gelecek” dendiği, Haber ajanslarının radyosu olan komşularda dinlendiği, sokaktan cenaze çıktığında cenaze evine sini,  sini yemeklerin taşındığı, ayıp olmasın diye radyoda müzik dinlenmediği zamanlardı.

Naci Kaptan
27.01.2016