ŞİNASİ KARA - TOPLUM-İNSAN VE DEĞİŞİM



Toplumlar mı insanı değiştiriyor, yoksa insanlar mı toplumu değiştiriyor? Bu soruya şimdiye kadar cevap bulunamadı. 
Bana göre, toplumun gelişmişlik seviyesi arttıkça, pozitif bilimler gelişiyor. Dehalar, mevcut bilgileri kullanarak, topluma ivme kazandırıyor.  Demek ki, etkileşim karşılıklı. Toplum, geliştikçe, değerler yetiştiriyor. Değerli insanlar toplumun gelişmesine ivme kazandırıyor.
Statükoya hapsolmuş toplumlar ise, gelişmeden nasibini alamıyor. Bir kaç örnek soruyu anlamamıza yetecektir.
İngiliz  bilim adamı Michael Faraday'ın Laboratuvarını, Amerikan Başkanı ziyaret ediyor. Faraday (1791-1867) elektrik hakkındaki bildiklerini anlatıyor. Fakat, başkan hiç bir şey anlamıyor.  M. Faraday, başkanın anlamadığını anlıyor. Başkanın anlayacağı şeklinde anlatıyor. ''Sn, Başkan bir gün gelecek  elektrik üzerine vergi koyacak ve çok kolay tahsil edeceksin'' diyor. Başkan ''Harika bir iş, devam et'' diyor.
Faraday sayesinde, Batı elektriği anlamış. Geliştirmiş. Bu günkü medeniyetinin başlangıç taşlarından birisini oluşturmuştu. M. Faradayı yetiştiren ortam önemliydi. Faraday, içinde bulunduğu bilgi birikimine sahip ortam sayesinde buluşlarını yapıyordu. Bulduğu bilgiler sayesinde, yaşadığı toplumun ilerlemesine katkıda bulunuyordu.
 Michael Faradayın yaşadığı dönemde,  Dünya Devleti olan Osmanlı imparatorluğunda ise toplumsal yapı, bilgi üretmeye uygun ortamı yaratamadı. Osmanlı uleması  ''meleklerin bacakları görünür'' gerekçesiyle Rasathaneyi kapattırıyor.  Matbaanın ülkeye gelmesine mani oluyordu. 
Osmanlı ''on dönüm bostan yan gel yat Osman'' anlayışını kıramadı. Bilim adamı yetişecek ortamı yaratamadı. Bunun en bariz örneği, 1854 Kırım Savaşı sırasında görüldü. Kırım savaşı sırasında İngilizler, Osmanlıya yardım etmişti. Savaş sırasında, Osmanlı Subayları uzun menzilli İngiliz  toplarını  kullanamadılar. Sonunda anlaşıldı. Osmanlı subayları matematik bilmiyor, PARABOL HESABI yapamıyordu.  Nedeni ise Ebu Suud döneminde Matematik derslerinin, okullardan kaldırılmasıydı.
Matematik dersini kaldırmakla Osmanlı, bilim adamı yetiştirecek ortamı yaratamadı. Osmanlıda dünya çapında buluş yapan insan yetişemedi.  Yetişemediği için de Batı'dan geri kalmaktan kurtulamadı.
Cumhuriyet  pozitif bilime önem vermiştir. Meyveleri yeni yeni toplanıyor. Cumhuriyetin yetiştirdiği gençler, mucizeler yaratıyor. Toplumun gelişmesine katkıda bulunuyor.