Reklam
Reklam

Niksar Kalesi'nin Tarihi ...

İlk yapımcısı Rum Kayseridir. Sonra danışmendlilerden Sulatan Melik Gazi, 476 tarihinde büyük savaştan sonra Rumlardan alarak danışmend oğullarına ilk hükümet merkezi yaptı.

Niksar Kalesi'nin Tarihi ...

İlk yapımcısı Rum Kayseridir. Sonra danışmendlilerden Sulatan Melik Gazi, 476 tarihinde büyük savaştan sonra Rumlardan alarak danışmend oğullarına ilk hükümet merkezi yaptı.

 Niksar Kalesi'nin Tarihi ...
12 Ağustos 2020 - 09:28


Niksar Kalesi Tarihi ;
İlk yapımcısı Rum Kayseridir. Sonra danışmendlilerden Sulatan Melik Gazi, 476 tarihinde büyük savaştan sonra Rumlardan alarak danışmend oğullarına ilk hükümet merkezi yaptı. Sonra Amasyayı zaptetti. bu iki kaleye Selçuklularda göz dikerek defalarca çeşitli kuşatmalarda bulunuldu. Ümitsiz ve Elleri boş olarak dönüldü. Niksar Sözünün doğrusu, Nik Hisar yani İyi Hisar'dır. Hafifletilerek Niksar Denilmiştir. Kalesi yalçın kayalık üzerine taştan yapılmış , Şeddadi Tarzda çok sağlam bir kaledir.
Çevresi Beş yüz adım. Altı köşeli eski bir kale olup , yer yer delikleri ve üç kapısı vardır. Bu kapılar doğuya, batıya ve Güneye açılır.
Ilıcası, Kuyusu, kale içinde üç yüz kadar ev ve Ambar, bir cebehane ve Kiliseden bozma bir Cami vardır. Neferler Bu kalede oturur.
Ülkenin iç kısımlarında kalan bir il olduğu için sayıları azdır.Fakat Cemali ve Celali korkusundan daima kale kapısında bekçilik yaparlar.Amma aşağı aşağı varoş büyük bir Şehirdir. Fakat Sokakları dardır. İnişli yokuşlu olduğundan, atlı olarak çarşı içinden zor geçilir.Hele arabanın çarşıya girme imkanı hiç bir şekilde yoktur.Bu Şehir Sivas eyaleti toprakları dahilinde ve paşanın hassı olup, yedi kese muhasebeli subaşılıktır. Yüz elli akçelik kazadır. On bir nahiyesi vardır.Bu nahiyelerden her sene kadıya dört kese, subaşıya, yedi kese hasılat gelir. Müftüsü, serdarı, kethuda teri ve ayanı vardır. Ayandan vardar Ali paşanın Divan efendisi Niksarlı halil efendi burada büyük bir saray yaptırmıştır.Hanedan sahibi , eli açık bir kişidir.
Şehir içinde kırk üç mahalle ve altmış mihrap vardır. Dokuz Cuma cami vardır.
Kale Camii; eskiden kilise imiş. Küçük ve eski bir Camidir.Bu gün kalıntılardan başka eser kalmayan Kale cami'ne Birinci dünya savaşı yıllarına kadar imam tayin edilmiş.
Melik Gazi Camii ( Niksar Ulucami) Beş altı basamak taş merdivenle inilir.Uzunlamasına yapılmış eski bir camidir.ki kalenin fatihinin adını taşır.Amam güzel görünüşlü , uzun , ince tek tuğla örülmüş bir minaresi vardır.
Dünyada bir benzeri yoktur derler. Şerefesinin etrafı demir kafeslidir.( Evliya Çelebinin Bahsettiği Bu günkü Ulu Camii'dir.
Çilehane Cami; Kiremitli ve Eski usuldür.
( Nurettin Halife Camii yada Medresesi olarakta ta bilinen camii ibadete açıktır.
Çöreği Büyük Camii; şehrin batı ucunda eski tarz , kiremitli bir camidir. ( Dar'ul hayr Medresesi olarak ta bilinen cami ibadete açıktır.
Halil Efendi Camii ; Kale dışında yeni yapılmış kiremit örtülü sanatlı bir camidir.( Melik Gazi Türbesi ve Mezarlığı yakınındaki cami ibadete açıktır. 1939- 1942 depreminde büyük hasar görmüş hayırsever Osman Özbek adında vatandaşımız tarafından onarılarak 1945 yılında ibadete açılmıştır.
Vakıflar Genel Müdürlüğü arşivlerinde Halil efendi İbn-i Balıh Ulu Çavuş adına 1082/ 1671 tarihli vakfiye bulunmaktadır. Ayrıca bu vakıf ve cami ile ilgili çok sayıda imam- müderris - görevlendirilmesi yer almaktadır. Vakıfta bir hamam ve değirmen den söz etmektedir.ki bu hamam bu gün kullanıma kapalı olan Çavuş Hamamıdır. Halil efendi 'nin Kabri ise Caminin Bahçesindedir.)
Müftü Cami ; Yine Kale dışında eski usul bir camidir. ( bu cami ile ilgili mevcut bir eser bulunmamaktadır.
Üç hamamı vardır. Kale içinde Müftü hamamı , kale dışında Ve çarşı içinde Çilhane hamamı vardır. Yine kale dışında Kefere hamamı vardır. Bu şehrin iyi suyu vardır ki, oda keferenin Müslüman hamamlarına girmemesidir. Bundan başka kırk beş kadar da saray hamamı vardır. Bu hamamlardan bazen oo mahallede oturan halk da yararlanır.
( Kale içindeki hamamın - bir bölümü restore edilmiş - kalıntıları bulunmaktadır. Evliya Çelebi'nin Çilehane Hamamı diye bahsettiği hamam yakın zamana kadar kullanılan belediye binası bitişiğindeki Pazar Hamamı olmalıdır.
Niksar'ın Kaplıcaları ; Güneyde şehir dışından uzakça bir mesafede , sağlam ve küçük binalı bir ılıcadır. Amma suyu çok faydalıdır.
Şehrin kadın ve çocukları bütün çamaşırlarını burada yıkarlar.Çok güzel ve tatlı bir sudur. Amma kükürt kokulu olup, insanın vücundan yağ gibi kayar.
Cüzzam, uyuz, nikris hastalıklarına iyi geldiğinden , etrafındaki şehirden buraya temmuz ayında binlerce aile gelir; bir müddet banyo alıp suyundan içerek tedavi olduktan sonra, geri vatanlarına dönerler. Şöhreti dünyaya yayılmış güzel bir ılıcadır.
Şehrin medresesi,darülhadisi, darülkurrası ve imareti yoktur. Amma yetmiş kadar çocuk mektebi vardır. Halkın çoğu doğuştan zeki olup, soylu ve olgundur. yedi adet tekkesi vardır.
En meşhurları Çöreği büyük ve İlyas dede tekkeleridir. Çeşme , sebil ve akarsuları çoktur.
Şehrin suyu sokaklardan geçerek Tabakhaneye dökülür. Orada debbağların mazı değirmeni vardır. Şehirde yetmişin üzerinde su ile çalışan mazı değirmeni vardır. Şehirde beş yüz dükkan ile çeşitli esnaf vardır. Bedestanın olu olmadığını bilemiyorum.
Kaleden aşağı şehrin içine doğru inen daracık sokağın iki tarafı tamamen dükkandır.Ana caddelerin hepsi kaldırımdır. Su ve havasının güzelliğinden halkın yüzleri kırmızıdır.Sıhhatli Türklerdir. Gurbetteki kimselere çok ilgi gösterir. Ahlaklı kimselerdir. Pek çok yiyecekleri ve içecekleri vardır.
Her tarafı bağ ve bahçelerle süslü olup, bir tanesi bir okka beş yüz dirhem gelen leffan narının taneleri kızılcık tanesi kadar olup, Peyniri, köftesi ile bastığı, sahraların da çelengi çok olmakla beraber , çok güzel pirinci de olur. Kalenin kuzeyi, Karadeniz' den iki konak uzaklıktadır.( Kaplıca adıyla nitelendirilen yer bu günkü Ayvas Suyunun çıktığı yer ve parktır. İlyas Dede tekkesi ile mevcut bir yer bilinmemektedir.
Çöreği büyük Sultan ; Cami yakınında yüksek bir kubbede yatmaktadır.
( Hoca Sultan Camii olarak ibadete açıktır.
Hümam sultan ; Büyük bir velidir.( Bu zat ile ilgili bir kayda raslanmamıştır.
Kaynak ; Niksar üstüne - Sayfa 79- 80-81
Niksar Tarih Kültürü
Hasan Topatan
Niksar- Tokat
#Niksarpaylaşım
Görüntünün olası içeriği: dağ, gökyüzü, açık hava ve doğa
 

Bu haber 1605 defa okunmuştur.

YORUMLAR

  • 0 Yorum