Küçük yaştan itibaren tabi tutulduğumuz bu sınavlar yaş ve cinsiyet fark etmeksizin bireylerde sınav kaygısı yaşamalarına neden olmaktadır. Benden danışmanlık alan öğrencimin bu konudaki sıkıntılarından yola da çıkarak bütün sevgili öğrencilere ve meslek sahibi olmak isteyen yetişkinlere bu yazımda sınav kaygısı, belirtileri, sebepleri, başetme yöntemleri ve ailelerin bu dönemde çocuklarına nasıl davranışlarda bulunmalarından bahsedeceğim.
Öncelikle sınav kaygısının tanımından kısaca başlayalım. Sınav kaygısı, önceden öğrenilen bilgilerin esnasında kullanılmasına engel olan, sınav öncesi, sonrasında yaşanılan ve başarının düşmesine neden olan korku, endişe ve rahatsızlık halidir.
Fizyolojik Belirtileri; Kan basıncı ve kalp atışında artma, nefes alışveriş sayısında artma, terlemede artma ama tükürük salgılamasında azalma, mide ve bağırsak sorunları, uyku düzeninde bozukluk (ya çok uyuma ya da hiç uyumama), baş ağrıları, yorgunluk, kaslarda aşırı gerginlik, halsizlik, iştahsızlık, titreme, dişleri ve yumrukları sıkma, kusma.
Psikolojik Belirtileri; Gerginlik, huzursuzluk, umutsuzluk, çaresizlik, yaşamdan zevk alamama, güvensizlik, kızgınlık ve öfke, sinirlik, korku, panik, heyecan.
Zihinsel Belirtiler; Dikkat toplama ve sürdürmede zorluk, aşırı uyarılmışlık hali, unutkanlık, okuma, anlama ve düşünceleri organize etmede güçlük, gerçek olmayan, acımasız inanç ve düşünceler, kendini aşırı gözleme.
Davranışsal Belirtileri; Ders çalışmayı bırakma (kaçma), sınavı yarıda bırakma (kaçma), ders çalışmayı erteleme (kaçınma), sınava girmeme (kaçınma), ilginin dağılması ve ders dışı faaliyetlere yoğunlaşması , koordinasyonu bozuk hareketler sendeleme, tökezleme , kaçma davranışları (örnek: sınavdan önceki gece partiye gitmek, rapor almak), (bazen en yakın olunan kişilere bile), sınavdan bir önceki gece uyuyamamak, sınavda heyecanlanıp çok iyi çalışmış olduğunuz ve bildiğiniz halde başarılı olamamak, sınav sırasında midenizde, karın bölgenizde gerilme ya da rahatsızlık oluyorsa, sınav sırasında soğuk terleme ve baş ağrıları çekiyorsanız, sınav sırasında zihninizin donduğunu bulanıklaştığını ve tam olarak düşünemediğinizi hissediyorsanız, sınav sırasında bildiklerinizi de unutuyorsanız, soruları olduğundan daha zor gibi algılıyor ve aslında basit olan cevapları kaçırıyorsanız, dikkatsizlik yüzünden çok sayıda hata yapmak, hiç beklemediğiniz halde sınavdan çok kötü bir not almak, çalışmanıza rağmen kötü notlar alıyor ve kendinize olan güveninizi yitmek, sınavdan sonra serbest bir ortamda ve rahatlamış olduğunuzda sınav sorularını cevaplayabiliyor ve gerçek performansınıza bu sebeple ulaşamadığınıza inanıyorsak bu bizim sınav kaygımızın olduğunu göstermektedir. Peki, En önemli soru bu belirtilerle nasıl baş edeceğiz?
Unutmayın! Sınav kaygısı aslında gerekli ve faydalıdır. Öğrenciyi öğrenmeye, bir amaç edinmeye motive eder. Faydalı olmayan yüksek ve aşırı kaygıdır. Aşırı sınav kaygısı başarısızlığa neden olur. İstenilen kaygı orta düzey kaygıdır. Gerçekçi olmayan düşünce biçimlerine sahip olmak kaygının oluşmasında en önemli etkendir ve bu gerçekçi olmayan beklentiler, düşünceler ve inançlar bizim yüksek düzeyde kaygı yaşamamıza neden olmaktadır.
Sınav Kaygısı ile Baş etmek için:
- Kaygı yaşamamızın doğal olduğunu ve kaygının bizi hayatta tutmak için ortaya çıkan bir mekanizma olduğunu hatırlatmak ve Kaygıyı kabullenmek
- Gerçekçi olmayan olumsuz düşünce ve inançlarımızı sorgulamak, daha gerçekçi, sağlıklı ve mantıklı düşünce ve inançlarla değiştirmek
- Nefes alma ve gevşeme egzersizlerini sınav öncesi ve sınav sırasında uygulamak
- Sınav hakkındaki olumsuz düşüncelerinizin tersine düşünmek, sınavın güzel geçtiğini hayal etmek.
YORUMLAR