ORDU'DA BİR ZAMANLAR GÜREŞ SPORU ÇOK REVAÇTAYDI…
Reklam
Reklam
Naim Güney

Naim Güney

Tarih Köşesi

ORDU'DA BİR ZAMANLAR GÜREŞ SPORU ÇOK REVAÇTAYDI…

09 Ocak 2021 - 12:49


Bugün Yaşar Doğu’yla ve güreş sporuyla başlamıştık. Bu vesileyle Ordu’da güreş sporunun revaçta olduğu geçmişte kalan o günlerden kısacık bahsedelim. Ordu’da Güreş, genellikle yaz mevsiminde Çambaşı, Perşembe yaylalarında, Ulubey, Perşembe, Ünye ve Fatsa gibi kaza merkezlerinde yapılırdı. Ordu şehrinde Hamam Düzü denilen eski Merkez Ortaokulunun olduğu yer, şimdiki Cumhuriyet meydanı ve otopark olan geniş düzlük sahada sık sık iddialı güreşlerin yapıldığı bir meydan olarak geçmektedir. Birde Perşembe kazasına bağlı Efirli köyü ve çevresinde güreşe çok merak vardı.
Gençlerin yaptığı bu güreşler genelde karakucak stilinde olurdu. Ordu bölgesinde yapılan bu güreşler tamamen amatörce idi. Pehlivanlar güreşi bir meslek ve geçim kaynağı olarak görmezlerdi. Güreşmek onlar için spor yapmak ve eğlenmek amaçlıydı. 20 Temmuz 1927 tarihli Güzelordu Gazetesinde o günlerde Ulubey’de düzenlenen güreşlerin halkı eğlendirmeyi amaçladığı, güreşlerden de elde edilen gelirin de tamamen Tayyare Cemiyetine bağışlandığı iftiharla yazılmaktaydı.
Ordu’da eski yıllarda yetişen en namlı pehlivanların başında Efirli köyünden Kamil Ağanın oğlu Halil Karadeniz idi. Halil pehlivan Milli Mücadele yıllarından evvel, çevrede bir hayli isim yapmıştı. Halil pehlivan, güreşi tamamen amatörce yürütür, istek ve iddia üzerine güreşirdi. Çerli köyünde tanınmış başka bir pehlivanda Kara Hasan’ın Ahmet Pehlivandı. Genç yaşta güreşe başlayan Ahmet Pehlivan, Çerli’den ayrılmamış, bu çevrede güreştiği için, kabiliyetini bölge dışında gösterememiştir.
Efirli köyü, bir zamanlar çevredeki zengin ağaların teşvik ve destekleriyle, bahar aylarında birçok güreşe sahne olmaktaydı. Bu güreşlerle Ordu’nun muhtelif yerlerinden namlı pehlivanlar da davet edilir, ağaların beylerin misafirleri olarak günlerce konaklarda misafir edilir, güreşlere hazırlanırlardı.
Vona’dan Bebek Pehlivan, Ulubey’den Hami Pehlivan, Dazaloğlu Dursun Pehlivan, Oskaralı Genç Pehlivan, Beyli’den Gücüklüoğlu Halil Pehlivan, Fatsa’lı Abasız Pehlivan, Şamlıoğlu Pehlivan, Neneli’den Cümen Pehlivan ve adları unutulmuş nice genç pehlivanlar, yıllar yılı Ordu’nun köy ve yaylalarında güreş sporu yapmışlar; gençliğin bu ata sporuna olan sevgisini ve merakını daima ayakta tutmuşlardır.
Ordu ilinde ilk resmi güreş çalışmalarına, 1930’lu yıllarda Karakucak olarak başlanmıştır. Cumhuriyet’in 10. Yılı olan 1933’de Millet Düzünde ilk defa bir panayır kurularak, burada güreşler yapılmıştır. 1933 yılında düzenlenen ilk resmi güreş müsabakalarının arkasından, Ordu Beden Terbiyesi Başkanlığı tarafından 1938 yılı ortalarına doğru güreşler tertiplenmiştir.
Ankara’da yapılacak olan “Atatürk Altın Kupası” adı verilen bu güreş müsabakalarına iştirak etmek üzere, 22 Mayıs 1938 tarihinde Bölge Güreş Heyetinin hakemliğinde Bölge Birinciliği müsabakalarına Oordu’da 16 pehlivan katılmışlardır. Yapılan bu güreş müsabakalarından sonunda Fatsa Spor Gücünden Şükrü Bölükbaş (En Hafif), Vona Aktaş’dan Ziya pehlivan (Hafif), Fatsa Spor Gücünden Hulusi Baştepe (Yarı Orta), Şükrü Gücük (Orta), Ordu Gençler Yurdu Kulübünden Temel Kaval (Yarı Ağır) sıkletlerinde birinciliği kazanmışlardır. Ordu Bölgesini temsil eden bu güreşçiler Bölge Güreş Müsabakasına iştirak etmek üzere Vapurla Samsun’a gönderilmişlerdir.
1940 yılında İkinci Dünya Harbinin başlaması ve Ordu’lu gençlerin birçoğunun silâhaltına alınması, güreş sporunun uzun yıllar bölge faaliyetleri dışında kalmasına sebep olmuştur. Esasen spor malzemelerinin yokluğu, tek bir güreş hocasının bile olmayışı Ordu’da güreşçi yetişmesini engelleyen en önemli faktörler olarak gösterilmektedir.
19 Eylül 1948 tarihinde Atatürk’ün Ordu’ya gelişi dolayısıyla İl çapında çok geniş katılımlı yağlı güreşler müsabakaları tertip edilmiştir. Bu Yağlı güreşleri idare etmek için Dünya Şampiyonu Yaşar Doğu başkanlığında üç ünlü hakem Ordu’ya gelmişlerdir. Yapılan yağlı güreş müsabakalarından sonraki gün, Ordu Halkevi salonunda Yaşar Doğu 87 kiloda Çarşamba’lı Mustafa Sarıca ile bir gösteri güreşi yapmış, seyircilere birçok oyunlar göstermiştir.
Yine 1949 yılının sonlarına doğru, Dünya Güreş Şampiyonlarından Nasuh Akar’da, Ordu Halkevi’nin özel davetlisi olarak gelmiş, burada gençlere güreş hakkında tafsilatlı teknik bilgiler vermiştir. 1950’li yıllardan itibaren Ordu’da birçok yerde birden yağlı güreşler tertip edilmeye başlanmıştır. Bu güreşlere devamlı iştirak eden İsmail Çelenk’in adının öne çıktığı görülmektedir.
Anadolu’da yaygınlaşan yağlı güreşlerin yapıldığı yerlerden biri de Ordu ilinin Ünye ilçesidir. Tanınmış kişilerin düğünlerinde ve benzeri eğlencelerde köy yerlerinde yapılan yağlı güreşler, bir dönem şehir merkezinde yapılmaya başlanır. Önceleri Beylikhoru’nda yapılırken, daha sonra Top sahası (şimdiki şehir stadyumu) tercih edilmiştir. Günümüzde Cevizdere kıyısında, Çimento Fabrikası arkasında yer alan at yarışları alanında yapılmaktadır.
Ordu ve çevresinde zamanından beri birçok başpehlivan gelip güreş tutmuş, bu mekanları er meydanına dönüştürmüşlerdir. Ordulu Mustafa, Davut Pehlivan ve İbrahim Karabacak gibi daha niceleri bu topraklardan Kırkpınar’a uzanan yolda başpehlivanlıklar kazanarak, ata sporumuz güreşi gelecek kuşaklara aktarmışlardır. Ünye’nin Sarı Halil Köyü’nden Recep Kara, bu topraklardan çıkarak Kırkpınar Başpehlivanı olma yolunda önemli kilometre taşlarımızdan biridir.
Kaynak: Sıtkı Çebi- “Ordu’da Güreş ” Ordu’nun Spor Tarihi etütleri. 1990 

Bu yazı 3481 defa okunmuştur .

YORUMLAR

  • 0 Yorum