SOSYOLOJİ VE DİN

Sosyoloji, dinde olması gereken üç kuralı belirliyor. Bunlar; kutsal zaman, kutsal mekan ve kutsal kişidir.

1.Kutsal Zaman;

Kutsal zamanlarda insanlar bir araya geliyor, toplumsal dayanışma artıyor. Toplumu bir arada tutan bağlar kuvvetleniyor. Sosyo-psikolojik tatmin en üst noktaya çıkıyor.  
Din adamları, durumdan vazife çıkarır ve kutsal zaman sayısını artırmaya bakarlar.

İslamiyette, Kadir Gecesi dışında, kutsal  zaman yoktur. Ancak sosyolojinin etkisinden, İslam toplumları kendini kurtaramadı. Ramazan ayı, Kandiller, Cuma günü kutsal zamana dönüştü. 

2. Kutsal Mekan;

Sosyoloji ''her dinde Kutsal Mekan olacaktır'' diyor. Kutsal mekanın temeli, antik Sümer Medeniyetinden geliyor. Sümer Medeniyetinde tapınaklar  ''kutsal mekan'' olarak değerlendiriliyordu. Kutsiyet tanrının yaşadığı mekan olmasından geliyordu. Bu süreç, antik Mısır ve Yunan Site Devletlerinde de devam etmiştir.

Kutsal mekanlara girmek isteyenler, temiz olmak zorundaydı. Kutsal mekanlara zarar verilmez, bağışta bulunulur, kurban kesilir, dua edilir ve dilekler tanrıya iletilirdi. Sümer geleneği tüm dinleri etkilemiştir. Yahudilikte, Süleyman mabedi kutsal mekan sayılırdı.Hıristiyanlıkta Kilise ve Kudüs kutsal mekan sayılıyor. Başka dnlerde de tapınaklar kutsal mekan sayılır. Türkler, ata mezarlarına kutsiyet atfeder.

İslamiyette, kutsal mekan kavramı yoktur. Allaha ulaşmak için, insanların kutsal bir yerde bulunmasına ve gitmesine gerek yoktur. Kuran ''Allah size şah damarınızdan yakındır'' diyor.

Sosyolojinin kurallarından İslamiyet kendini kurtaramadı. Kutsal topraklar kavramı icat edildi. Mescidi Haram ve Mescidi Aksa, Kabe ve Camiler  kutsal mekana dönüştürüldü. Kulaklarımla duymasam inanmazdım.Gezi Parkı olayları sırasında, Diyanet işleri başkanı ''Allahın evi sayılan camiler...''  diyordu.

3. Kutsal Kişi;

Sosyoloji ''Her dinde kutsal kişi olur'' diyor. Nedeni ise  ruhban sınıftan kaynaklanıyor. Rahipler ve diğer din adamları toplumda sosyal değer yargısı kazanıyor. Önemseniyor. İnsanlar arzu ve isteklerini aracılık yapanlar kanalıyla tanrıya iletiyor. Aradaki kişi, kutsiyet  kazanıyor. 

İslamiyette ruhban sınıf yoktur. Müslüman, aracısız  ve her yerde Allaha ulaşabilir. İmanı yeterlidir. Ancak, sosyolojinin etkisinden İslamiyet kendini kurtaramadı.  Allah ile aldatanlardan geçilmiyor.

Şinasi Kara