Ali Melek

Alevi inancının semavi dinlerden ve doğal inançlardan farklılıkları
1- İnanç boyutu
2- Felsefe boyutu
3- Yaşam boyutu
4- Etnik boyutu
Alevi inancında Hızır ayı en önemli günlerden biri sayılır. Hızır ve Hızır orucu yukarıda belirtiğim inanç boyutuna tekabül eder.
Alevi inancına göre Hızır Orucu
Hızır Orucu Şubat ayının 13.14.15. gününde üç gün.Bazı Alevi ocaklarında yedi gün tutulur.oruç tutulduktan sonra hazırlıklar yapılır. Cem bağlanır, Cem’e başlarken Cem’i icra eden Pir öncelikle kendi özünü dara kaldırır. Sonra talipler dara kaldırılır Semah dönülür Hızır Cemi yapılır. Hızır Cem’inde semahlar, toplumun erkânıdır. Semah döndükten sonra Hızır lokmaları dağıtılır.
Hızır Ayı boyunca geleneksel olarak Alevi köylerinde sazlar çalınır, deyişler söylenir. Hızır orucu 13.14.15 Şubata denk gelse de Hızır Cemi Şubat ayı boyunca dönüşümlü olarak devam eder. Bunun nedeni ise Aleviler yolu yolağı olmayan Kırsal alanlarda yaşadıklarından dolayı Şubat ayında kar çok yağdığında yollar açık olmazdı. Pirler Hızır hizmetini 3 günde yerine getirme koşulları olmadığından dolayı hizmeti bir aya yayarak köy köy dolaşarak itikat, inancı, cemleri, semahları, lokmaları, niyazı yani Alevi geleneklerini, yolunu, erkânını yerine getirebilmek için hizmeti bir aya yayardı. Bundan dolayı Şubat ayı Hızır Ayı olarak kabul gördü.
Alevi inancında Hızır orucu Hızır cemi bir ibadet, bir yakarı, bir dua, bir dayanışma, dostluk, lokma ile niyazın dağıtımıyla, eşit paylaşımın güzelliğini yaşatır. Lokmalar pişirilir dağıtılır. Köyün en yoksul olanları unutulmaz yardım yapılır. Çocukları üniversitede okuyan ekonomik durumu iyi olmayan aileler belirlenir maddi yardımda bulunulur. Hızır Ayı yardımlaşmanın dayanışmanın paylaşmanın adıdır.
Alevi inancına göre Hızır kimdir?
Hızır sizden uzaklarda değildir. Hızır en yakın dosttur. Hızır, darda, zorda kalana uzanan eldir. Hızır düşmek üzereyken tuttuğumuz daldır. Hızır, zor durumda kalanların yardımına koşandır. Hızır Kalbi temiz, iyiliksever insanlara yardım edendir. Mazlumun acısına ortak olandır. Hızır, yardır, yarendir, haldaştır, Yoldaştır. Hızır Uzakta olsa bile darda kaldığında imdadına yetişendir. Hızır acını, acısı bilendir. Yaraya merhem olandır.
Hızır Ayı’na girmiş bulunuyoruz. Hızır Ayı dayanışma ve paylaşmanın adıdır. Hızır Ayı zorda darda kalan canlara yardım etmenin adıdır. Elbette her ay bizim için çok önemlidir, darda kalan bir insana yardım etmeni zamanı tarihi olmaz. Hızır Ayı aynı zamanda geçen bir yılın muhasebesini yapmaktır, kendisini sorgulamaktır. Semah dönerek lokma dağıtarak yardım ederek vicdanının sesini dinleme adıdır. Hızır yâr ve yardımcınız olsun, yâreniniz, haldaşınız, sırdaşınız ve yoldaşınız olsun.


Barış Aydın