ESKİDEN FINDIK AĞALARI VARDI

NECDET TOPÇUOĞLU

BENİM ÇOCUKLUĞUMDA FINDIK TOPLANMAYA BAŞLAYINCA KOMŞULAR BİRBİRİNE ŞU SORUYU SORARDI. "FINDIK YEVMİYESİ KAÇ LİRA HABERİN VAR MI ?" GENELDE AHALİ O DÖNEMİN FINDIK ZENGİNLERİ HACI ABDURRAHMAN KARA, PAMUKÇUOLU AHMET, ALİ KOÇUN İBRAHİM GİBİ BÜYÜK ÜRETİCİLERİN VERDİĞİ YEVMİYEYİ ESAS ALIRLARDI. 

O YILLARDA BÜYÜKLERİMİZ ŞÖYLE KONUŞURLARDI. "ÜÇ KİLO FINDIK BİR YEVMİYE OLARAK ESAS ALINIR" DERLERDİ. TMO'NUN VERDİĞİ 130 TL'Yİ ESAS ALIRSAK, FINDIK YEVMİYESİNİN 390 TL/KİŞİ OLMASI GEREKİR. HALBUKİ BENİM DUYDUĞUM YEVMİYENİN EN AZ 1000 TL/ KİŞİ OLDUĞU YÖNÜNDEDİR. BU DURUMDA PİYASADA OLUŞAN YEVMİYEYİ ESAS ALIRSAK, ESKİ TECRÜBELİLERİN HESABINA GÖRE 3 KİLO FINDIK BİR YEVMİYE OLDUĞUNDAN, FINDIĞIN BİR KİLOSUNUN EN AZ 390 TL/ KG OLMASI GEREKMEKTEDİR.

YAPILAN MALİYET HESAPLARININ TAMAMI YA EKSİK, YADA YANLIŞTIR. MESELA MALİYETE TARLA KİRASINI DAHİL ETMİYORLAR. SANKİ TARLA BEDAVA. TARLA KİRALANMIŞ VAR SAYILARAK BU DEĞER DE MALİYETE KATILMALIDIR. DEKARA VERİM DE MALİYETİ ÇOK ETKİLER. DÜŞÜK OLURSA MALİYET YÜKSEK, YÜKSEK OLURSA MALİYET DÜŞÜK ÇIKMAKTADIR. 

AYRICA HER ÜRETİCİNİN MALİYETİ FARKLIDIR. ORTALAMALARDAN HAREKET EDERSEK, MALİYETİN 150 TL/KG CİVARINDA OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYORUM. BUNA GÖRE BİR KG FINDIĞIN EN AZ 180 TL/ KG OLMASI ZORUNLUDUR. FINDIK YEVMİYESİNİN DE 540 TL/ KİŞİ OLMASI GEREKİR. BU BİR YAKLAŞIMDIR. İLGİLENENLERİN BİLGİLERİNE SUNULUR.

DENGELER, GELENEKLER VE ÖLÇÜLER BOZULMAMIŞ OLSAYDI, RAKAMLAR YUKARIDA AÇIKLADIĞIMIZ GİBİ OLURDU. GÜNCEL PİYASADAKİ RAKAMLAR YA KÖPÜRTÜLMÜŞ, YA DA BASKILANMIŞ RAKAMLARDIR. BU BAŞI BOŞLUK BÖYLE
DEVAM EDERSE, FINDIK ÜRETİCİLERİ FINDIĞINI TAPLAMADAN, BAHÇE DE BIRAKMAK ZORUNDA KALACAKTIR.

FINDIK ESKİ YILLARDA, BİR GEÇİM KAYNAĞI OLARAK GÖRÜLMEKTEYDİ. SON YILLARDA BİRÇOK ÜRETİCİ FARKLI GEÇİM KAYNAKLARINA YÖNELDİKLERİ İÇİN, FINDIK YAN GELİR KONUMUNA DÜŞMÜŞTÜR. OLMUŞ YA DA OLMAMIŞ BİR ÇOK ÜRETİCİNİN ÇOK DA UMURUNDA DEĞİLDİR.

BU NEDENLE KÖKLÜ ÇÖZÜM ÖNERİLERİ ÜRETİCİNİN İLGİSİNİ ÇEKMEMEKTEDİR. YA ANLAMIYORLAR, YA DA KAFALARI BASMIYOR. BÖLGE HALKI KENDİLERİNİ DÜŞÜNENE DEĞİL, KENDİLERİNİ SOYANLARA İTİBAR ETMEKTEDİR.

(18, AĞUSTOS, 2024-ANKARA)