Kemalettin Kamu’nun ‘ Bingöl Çobanları’ şiirinde “Okuma yok, yazma yok, bilmeyiz eski yeni / Kuzular bize söyler yılların geçtiğini” dizelerinde ifade ettiği yılların geçtiğini kuzulardan anlayan, okuma yazma bilmeyen, takvimleri doğa olan Anadolu insanının takvimidir halk takvimi…
"Aprilin beşi" Mart Dokuzundan sonra havalar bir miktar ısındıktan sonra Nisan ayı başlarında aniden çıkan ve don olayına neden olan sert soğukların çıktığı bir dönemi ifade eder. Havaların ısındığını gören sıcak havaya aldanan yaylacılar da mesela mart 9 undan sonra ( tahminen 5 Nisan ) yaylalara çıkar. Nisanın ortalarına doğru kar yağar sığır telef olur nene de "aprilun beşi sığırun leşi" der

Abrul Beşi (12-18 Nisan) çıktıktan sonra soğukların bittiğine inanılır. Ekim dikim işlerine bu tarihten sonra başlanır.

Halk Takvimi, yöre insanlarının aynı doğa olaylarını kaydederek, doğa ile mücadele edip
hayatlarını sürdürürken faydalandıkları bir sistemdir.

Halk takvim halk kültürü öğelerinden biri olup Rumi Takvim esasına dayanmaktadır. Bilindiği üzere Miladi Takvimle Rumi Takvim arasında 13 günlük fark bulunmaktadır. Belki bir çoğumuz babalarımızdan dedelerimizden duymuştur. "Kasım yüzelli Yaz belli" gibi. Yılı ikiye böler. Hızır-Kasım diye ikiye, Sel mevsimi, Tarım mevsimi ve günümüzdeki gibi ilkbahar. Yaz. Sonbahar ve Kış diye

Hızır Günleri yılın yaz devresini, Kasım Günleri de kış devresini göstermektedir. Hızır günlerini; Mayıs’ın 6’sında başlatarak ve 186 gün sonra 7 Kasım’da sona erdirmişler. Kasım Günlerini de; Kasım ayının 8’inde başlatarak 179 gün sonra (Şubat ayının 29 çektiği yıllarda ise 180 gün) 5 Mayıs günü bitirmişlerdir.

Halk Takviminde “Sayılı Günler” kavramı vardır. Bu günler her yıl aynı zaman diliminde birkaç günlük sapmalarla gerçekleşirler. İşte bu sayılı günlerden biri de “April Beşi” dir.

April beşi, Rumi Takvime göre Nisan ayının 5’inci günüdür. Aralarındaki 13 günlük fark da dikkate alındığında Miladi Takvime göre 18 Nisan gününe karşılık gelmektedir.

Bu tarihten sonra artık hıdrellez günü yani 6 Mayısa az zaman kalmıştır. Hıdrellez günü ise yazın başlangıcıdır.
April Beşi’nden Hıdırellez’e kadar sürede yine Anadolu’nun çeşitli yörelerinde dillendirilen yerel soğuklar da vardır. Kocakarı Yaylaya Çıktı, Zara Soğuğu Yakın Ayva Çiceğini Sakın, Camuz Kesen, Filiz Kıran, Çiçek Döken... gibi adlarla toplumsal hafızamiza yer etmiştir. 
Bu günleri atlatırsak genel olarak tabirlenen Sitte-i sevr soğukları sırada.. Rumi 7-12 Nisan, Miladi 20-25 Nisan arası görülen soğuklların tümüdür. Bunları da atlattıktan sonra karpuz kabuğunun denize düşmesini, dağ doruğu karlarının kurtlanmasını bekleyeceğiz. Sonrası Hıdırellez sonrası yaz...

Halk dilinde mevsimler ve aylar :
Halk arasında; Cemreler, Hızır-Kasım, Hıdırellez, Erbain-Hamsin, Eyyam-ı Bahur, Mart Dokuzu, Aprilin beşi, Kocakarı soğukları, Ekim zamanı, Hasat zamanı, Bağbozumu gibi yerel takvimlerde kullanılan birçok tabirler vardır.

Kış Ayları :Karakış, Zemheri, Gücük
Bahar ayları :Mart, Abrul, Mayıs
Yaz Ayları : Kiraz, Orak, Ağustos
Güz Ayları : Eylül, Güz, Kasım

Kaynaklar
google okumaları
Erol Kaya
Yar. Doç. Dr. Okan Bozyurt