EKONOMİNİN İYİ YÖNETİLMEDİĞİ NASIL ANLAŞLIR ?

Ekonominin iyi yönetilmediğini gösteren dört ölçü vardır. Birincisi deflasyon. İkincisi, piyasadan malların kaybolması. Üçüncüsü, aynı malın iki fiyatının olmasıdır. Dört enflasyon.

1. Deflasyon, felakettir. Ekonomik kriz olarak karşınıza çıkar. Tarihin en büyük deflasyon krizi 1929 yılında yaşanmıştır. Deflasyon dönemlerinde  fiyatlar düşer. Düşük fiyattan fabrikalar mal satamaz. Stoklar artar. Artan stoklar yüzünden fabrikalar önce işçi çıkarır. İşsizlik artar. Fabrikalar kapanır. Bankalar kredileri tahsil edemezler. Bankalar iflas eder. Devletin vergi gelirleri azalır. Memur maaşı dahi ödenemez. 

'' Deflasyonun sebebi nedir'' sorusuna, ekonomistler  cevap aramışlar ve bulmuşlardır. Deflasyonun gerçek nedeni ''piyasanın talep ettiği para miktarının düşük seviyede kalmasından'' kaynaklanıyor. 

1929 yılında, FED piyasadaki para miktarını düşürmüş. Yetersiz para, fiyat düşmesine neden olmuş. Fiyat düşmesi ile birlikte, önce durgunluk. Sonra deflasyon meydana gelmiş. Nedeni sonradan anlaşıldı. Dolar basan FED sahibi bankerler, krizi bilinçli yaratmışlar. Şirketler zarar edince, hisse fiyatları hızla düşmüş. Bazı  şirketlerin hisse senetleri değersiz kağıda dönüşmüş.  Değeri düşen hisse senetlerini satın alarak, sermaye kolayca el değiştirmiş. 

Bu nedenle, ekonomide durgunluk ve deflasyon, ekonomi yönetiminin ya bilinçli politikasından ya da  yetersizliğinden kaynaklanıyor. Durgunluk ve deflasyona maruz kalan ekonomilerin,  iyi yönetilemediği kabul ediliyor.

2. Elinde parası olan vatandaş, piyasaya çıktığı zaman her türlü ekonomik mal ve hizmeti bulması lazım. Burada fiyat önemli değil. Fiyatı ne olursa olsun, talep, piyasada arz ile karşılaşmalıdır. Eğer talep karşılanamıyorsa, ekonomi iyi yönetilemiyordur. 

3. Ekonomide bir malın iki fiyatı var ise, o ekonomi iyi yönetilemiyordur. Bu kural mal ve hizmet  fiyatları açısından değil, üretim faktörü fiyatları açısından da geçerlidir. Örneğin, sermaye üretim faktörüdür. Sermayenin fiyatı faizdir. Bir ekonomide iki farklı faiz var ise, o ekonomi iyi yönetilemiyordur. Aynı sorun, iki farklı ücret seviyesi için de geçerlidir. 

4. Ekonomistler, yüzde bir iki gibi düşük seviyeli enflasyonu ekonomi motorunun yağı olarak kabul ederler. Yüzde beşi  aşan enflasyonun, gerçek nedeni, ekonomi yönetiminin başarısızlığından kaynaklanır.  Bütçe açığı ile cari açığın birlikte olması enflasyona neden olur. Ekonomi yönetimi, bu iki sorundan birsini mutlaka çözecek yönde ekonomi politikası uygulamalıdır. Uygulayamıyor ise başarısızdır.

Şiansi kara