ORDULU FAKİR
Ordunun geçim kaynağı fındık üretimine dayanıyor. Ordulunun fındık satışından gelirini hesaplayalım. Bu hesap satış hasılatıdır. Gelir olabilmesi için, harcamaları düşmek gerekiyor. Gelir üzerinden hesap yaptığımız zaman ORDU HALKI ekonmik yoksulluk içerisinde yaşıyor.
Rakamlara bakalım.
Orduda sanayi yok denecek kadar az. Gelirin yüzde doksanı topraktan elde ediliyor. Toprakta üretimin tamamı fındık dır.
2020 yılında Ordu Vilayetinde 197 bin ton fındık üretildi. Geçen yıl 214 bin ton üretildi. Ülke çapında en çok fındık, Orduda üretiliyor. Ortalama rakam 200 bin ton civarında gerçekleşiyor. Ordulu fındığı bu yıl, medyan rakamlara göre 3 dolar civarında satabildi. Ki, tekelci alıcılar bu fiyatı vermek zorunda kaldılar.
Reel bazda fındık değer kaybetti. Benim gençliğimde bir kilo fındık ile 3 kilo zeytin satın alınıyordu. Bu gün bir kilo fındık ile yarım kilo zeytin satın alınabiliyor. Reel satın alma gücü bazında 1970 den itibaren fındık ortalama 6 misli değer kaybetmiştir.
Dolar değer kaybetmesine rağmen ölçü olarak doları alalım.
200 bin ton yıllık ortalama üretim var. Kilosu 3 dolardan satıldığını var sayalım. Yıllık gelir 600 milyon dolar eder. Son rakamlara göre Orduda 777 bin 900 kişi yaşıyor. Fert başına fındık gelirini bulmak için hasılayı, nüfusa bölmemiz lazım.
600.000.000 dolar / 777.900= 771 Dolar.
Orduda kişi başına fındık geliri 771 dolardır. Dolar 32 lira civarında işlem görüyor. Ordulunun bir yıllık kişi başına geliri, 24 bin lira civarında gerçekleşiyor.
Ordulu bir yıl çalışıyor, fındıktan sadece bir aylık brüt asgari ücreti elde edebiliyor. Asgari ücret açısından Türkiye ortalamasının on ikide birini kazanıyor. Bu nedenle, Ordulu asgari ücreti nerede bulursa çalışmaya gidiyor. Nitekim, İstanbulda, Ordudan fazla Ordulu yaşıyor.
Ortalama yıllık fert başına gelir açısından da Ordulu felaket durumda. Türkiyenin yıllık fert başına ortalama geliri 13 bin dolar. Ordulu, Türkiye ortalamasının on altıda biri kadar, fındıktan fert başına gelir elde ediyor.
Yıllık 771 dolar gelir ile Ordulu yaşamını sürdüremez. Geçinemez. Geçinemiyor. Ordulu fakir kaldı. Gençler Orduyu terk ediyor.
Şinasi KARA
YORUMLAR