Osmanlı Devleti 1840’lı yıllarda İstanbul Boğazında ufak tefek vapurlar işletmeye başlamıştı. 1850’de ise ŞİRKET-İ HAYRİYYE kuruldu ve daha büyük vapurlar hizmete başladı. Kısa zamanda ‘Halka faydası olan’ anlamına gelen şirket 10 vapurluk bir filoya ulaştı.

1869’da Şirket'i Hayriyye'nin başına Giritli Hüseyin Haki Efendi getirildi. O yıllarda boğazın iki yanına yolcu taşımacılığı aktif olarak devam etmekteydi. Ama atların, arabaların, havaleli yüklerin taşınması için uygun bir gemi yoktu ve İhtiyaç had safhadaydı. Bu işe bir çözüm bulmayı kafaya koyan Hüseyin Haki Efendi ve arkadaşları birlikte dünyada o güne kadar görülmemiş bir gemi tasarımı yaptılar.

İki tarafında da kıyıya indirilecek kapakları olan bu vapurda yolculara mahsus oturma yerleri olmadığından gayet geniş olup at ve arabaları rahatça taşıyabilecek durumdaydı. Dünyanın ilk araba vapuru olan Suhulet'in 1870 yılında çizimleri İngiltere’ye gönderildi. Yapımı yaklaşık 2 yıl süren, 1871 yılında tamamlanan,1872 yılında da '26' baca numarası verilen dünyanın ilk arabalı vapuruna Türkler, ‘kolaylık’ anlamına gelen, SUHULET adını verdi ve Suhulet adı dünya tarihine altında Türklerin imzası ile birlikte altın harflerle kazındı. 

Üsküdar-Kabataş arasında çalışmaya başlayan Suhulet yandan çarkla, saatte 7 mil hız yapabilmekteydi.Tam 89 yıl boyunca Boğaz'ın iki yakasını birleştiren emektar vapur 1961 yılında emekliye ayrıldı.

Şirket, bu tip vapurların ne büyük yararlar sağlayacağının anlaşılması üzerine, hemen aynı tersaneye bir eşini daha ısmarladı. 1873 de hizmete giren bu ikinci vapura da 27 baca numarası ile birlikte ‘iki kıyıyı bağlayan’ anlamında SAHİLBENT adı verildi. 

O da kız kardeşi gibi uzun ömürlü çıktı. 1959 da hizmet dışı bırakıldı. Sahilbent’in ilkinden farkı, tek yerine çift makineli olmasıydı.
Şirket-i Hayriye’nin (1850-1945) yüz yıla yakın süren hizmeti sırasında 77 vapuru oldu.
Ama bu SUHULET ve SAHİLBENT asla unutulmadı.

Foto: İlk araba vapuru 'Suhulet' Kabataş iskelesinde.